LİPÖDEM

 

Lipödem yağ birikimi ama nasıl bir yağ birikimi?

Genelde sıklıkla kadınların sorunu.

  • Dünya genelinde yaklaşık %11; ABD’de %15, Avrupa’da ise %18 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bu sayılar aslınd aolukça ısk görüldüğünü gösteriyor.
  • Yağ birikimi çoğunlukla bacaklarda görmüyor. 
  • Simetrik yani iki bacakta etkilenmiş.
  • Eller ve ayaklarda, gövdede görülmüyor. Buna ‘’cuff sign’’ kelepçe işareti adı veriliyor.
  • Enöneml inoktası ise bu yağ birikimi ‘’ağrıllı’’ olmasıdır. Bastırınca ağrı olmasının yanında hastalar genelde belrisiz, donuk ve apırlık hissi şeklinde devamlı bir ağrı da tanımlarlar. 
  • Ağrı uzun süre ayakt adurmak ve oturmak ile günün sonuna doğru artabilir.
  • Yağ birikimi ve backlarda sıklıkla diz ve dirsekk eklmelerinde harekt kısıtlılığına yol açar.
  • İleir dönemde derid ekılcal damarlarda görülebilir.

Piezojenik papüller, ayaklarda ve bileklerde görülen yaygın, yumuşak, ten rengi papüllerdir. Yağ dokusunun dermisten fıtıklaşması sonucu oluşurlar.

 

Bu makale, lipedemanın patogenezi, epidemiyolojisi, klinik özellikleri, ayırıcı tanısı ve tedavisine ilişkin mevcut literatürü derleyen kapsamlı bir derleme niteliğindedir. Lipedemanın sıkça yanlış tanılandığı ve tam olarak tanımlanmadığı belirtilmekte; doğru tanının, uygun yönetim için kritik olduğu vurgulanmaktadır.

1. Epidemiyoloji ve Demografi

  • Prevalans: Hastalığın kesin prevalansı bilinmemekle birlikte dünya genelinde yaklaşık %11; ABD’de %15, Avrupa’da ise %18 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

  • Cinsiyet ve yaş: Lipedema büyük ölçüde kadınlarda görülür; başlangıç genellikle ergenlik, üçüncü on yıl, menopoz ya da doğum sonrası dönemlerde olur, bu da hormonal değişimlerin etkisine işaret eder.

  • Genetik yatkınlık: Hastaların %16–64’ünde aile öyküsü bildirilmiştir; X‑bağlı dominant veya otozomal dominant kalıtım paternleri tanımlanmıştır. Özellikle aldo‑keto reduktaz genindeki mutasyonların anormal yağ birikimine katkıda bulunabileceği düşünülmektedir..

2. Patogenez ve Patofizyoloji

  • Hormon ve yağ birikimi: Kesin mekanizma bilinmiyor; olası etkenler arasında östrojen düzeyleri, anomali adipojenez ve patolojik anjiyogenez bulunmaktadır.. Artan yağ birikimi nedeniyle oksijen yetersizliği ve adiposit nekrozu meydana gelmekte, bu durum ağrı ve palpe edilmeye duyarlılıkla sonuçlanmaktadır.

  • Anjiyogenez ve lenfatik değişiklikler: Hipoksik adipose dokunun vasküler endotelyal büyüme faktörlerini uyararak yeni damar oluşumuna yol açtığı öne sürülür. Lymphatik damarların elastikiyet kaybı da lipo-lenfödem gelişimini kolaylaştırabilir.

3. Klinik Bulgular ve Tanı

  • Klinik görünüm: Hastalık genellikle simetrik alt ekstremite ve bazen üst ekstremite büyümesi ile kendini gösterir; eller ve ayaklar genellikle etkilenmez (cuff sign) En sık görülen dağılım tipleri 1–3 (kalça ve baldırlar) olup 4–5 tipleri daha azdır. Ağırlık kaybı girişimleri lipedema yağını genellikle azaltmaz.

  • Hastalık evreleri: Hastalık dört evrede sınıflanır: (1) cilt yüzeyi pürüzsüz yağlanma, (2) nodüler yağ birikimi, (3) diz ve uylukta belirgin deformite, (4) lipo-lenfödemle beraber

  • Ayırıcı tanı: Lipedema lymphedema, obezite ve venöz yetmezlik ile karıştırılabilir. Lymphedema tek taraflı ve ödemle (Stemmer işareti) seyrederken lipedema bilateral, ağrılı ve morarma eğilimlidir. Obezite yaşam tarzı değişiklikleriyle iyileşirken lipedema dirençlidir. Venöz yetmezlikte cilt ülserleri ve varisler öne çıkar.

4. Psikososyal Etki

  • Lipedema, hastaların fizyolojik ve psikolojik yaşam kalitesini olumsuz etkiler; ileri evrelerde mobilite kaybı, ağrı ve yorgunluk yaygındır. Hastaların %41’i tanıyı 40 yaş sonrasında almakta ve %30’u hastalığın “geçerli bir hastalık olmadığını” duyduklarını belirtmektedir. Depresyon oranları %31–59 arasındadır.

5. Tedavi Yaklaşımları

  • Konservatif tedaviler: Eğitim, psikososyal destek, diyet danışmanlığı, manuel terapi, kompresyon giysileri, pnömatik cihazlar ve egzersiz programlarını içerir Kompresyon giysileri semptomları hafifletebilir ancak yağı azaltmaz ve düzenli kullanım gerektirir. Kompleks dekonjestif tedavi (CDT) lenfödemde etkili olsa da lipedemada sınırlı fayda sağlar.Fiziksel aktivite ve ketojenik veya Akdeniz tipi diyetler yardımcı olabilir; ketojenik diyetle ilgili vakada 41 kg kayıp ve belirgin semptom iyileşmesi bildirilmiştir.

  • Cerrahi tedavi: Liposuction ve lipektomi lipedema yağını azaltan tek yöntemlerdir. Tumescent liposuction, en güvenli ve yaygın prosedür olup lenfatik hasarı en aza indirir. Mega-liposuction ve lazer destekli liposuction yöntemleri de vardır; lazer yöntemi genç ve obez olmayan hastalarda cilt sıkılaşması sağlar. Çoğu hasta ameliyat sonrası ağrı, ödem ve yaşam kalitesinde belirgin iyileşme bildirir.
  • Lenfödemde uygulanan Granzow Suction Assisted Protein LipectomySM (Granzow SAPLSM) sisteemi lipödemde de başarı ile uygulanmaktadır.

  • Farmakoterapi ve cihazlar: Henüz spesifik bir ilaç yoktur; metformin ve resveratrol gibi ajanlar fibrozis ve inflamasyonu azaltabilir.. Diyosin, sodyum içeriğinin azaltılması ve mikrodolaşımın desteklenmesi için kullanılabilir; diüretik furosemidden kaçınılmalıdır. Evde pnömatik kompresyon cihazlarının şişlik ve ağrıyı azaltabileceği belirtilmektedr.

6. Gelecek Araştırma Alanları

  • Lipedemanın patogeneziyle ilgili kritik bilgi boşlukları devam ediyor. Kronik inflamasyon tanımlansa da, yağ dokusu genişlemesi ve hastalığın erken evreden ileri evreye geçişini tetikleyen mekanizmalar belirsizdir.

  • Standart tanı kriterlerinin oluşturulması ve sağlık profesyonellerinin eğitilmesi gerekmektedir. Ayrıca, tedavi ve destek stratejilerinin kişiselleştirilmesi, cerrahi uygulamalar için uzun vadeli takip çalışmaları ve psikososyal desteğin entegrasyonu önerilmektedir..

7. Sonuç

Lipedema, kadınlarda alt ekstremite ağırlıklı yağ birikimi ile seyreden, yanlış veya geç tanı alma riski yüksek bir hastalıktır. Hormonal ve genetik faktörlerle ilişkili olabileceği düşünülmekte, ancak patogenez tam olarak anlaşılmamıştır. Yönetim, konservatif ve cerrahi yöntemlerin yanı sıra emerging terapiler ve psikososyal desteği içeren çok disiplinli bir yaklaşım gerektirir

 

Aşağıdaki tablo, makalede belirtilen lipedema tanı kriterlerini ve kısa açıklamalarını özetlemektedir:

Tanı Kriteri / Bulgu Kısa Açıklama
Simetrik alt ekstremite büyümesi (ayak/eller sparing) Lipedema tipik olarak alt ve bazen üst ekstremitelerin bilateral ve simetrik büyümesiyle görülür; ayak ve eller genellikle etkilenmez ve bu durum “cuff sign” olarak adlandırılır.
Nonpitting ödem Bacaklarda pitting (çukurlaşma) yapmayan ödem mevcuttur; bu, hastalığın erken dönemlerinden itibaren görülen önemli bir bulgudur.
Ağrı, hassasiyet ve kolay morarma Hastalar palpasyonla ağrı ve hassasiyet hisseder, ciltte kolay morarma oluşur; bu belirtiler lipedema için tipiktir.
Diyet ve kilo kaybına direnç Yağ birikimi, diyet veya kilo kaybı girişimlerine yanıt vermez; bu durum lipedemayı obeziteden ayıran önemli bir özelliktir.
Cilt altı yağ dokusu dağılımı Yağ depolanması alt ekstremitelerde “riding breeches” görünümü oluşturur; diz ve dirseklerde ani bitişler (“angel wing” ve “handcuff” işaretleri) vardır.
Stemmer işareti negatif Lipedemada cilt kıvrımı kaldırıldığında (Stemmer testi) genellikle ağrısız ve negatiftir; bu, lymphedema ayrımı için kullanılır.
Ek palpasyon kriterleri Ek tanı kriterleri arasında bimanuel palpasyonda ağrı, diz civarında distal yağ dokusu çıkıntıları ve el/el bileği çevresinde belirgin yağlanma bulunur.
Sınıflandırma: tip ve evre Lipedema beş tipe ayrılır: Tip I (kalça ve uyluk), II (diz bölgesi), III (ayak bileği), IV (kollar), V (yalnızca alt bacak. Evreler; I: cilt pürüzsüz ve yağ tabakası kalın, II: nodüler değişiklikler, III: kontur deformitesi, IV: lipo-lenfödem.
Görüntüleme ve inceleme yöntemleri Tanıda ultrason ve MRI subkutan yağın homojen kalınlığını gösterir; lymphedemadan farklı olarak sıvı birikimi ve bal peteği görünümü yoktr. İndosiyanin yeşili (ICG) lenfografi lenf akışını değerlendirir; DEXA ve doku dielektrik sabiti ölçümleri, yağ dağılımı ve ödem hakkında bilgi verir

 

KAYNAK

 

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12081092/

 

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12081092/pdf/10-1055-a-2530-5875.pdf

 

lipödem olduğumu nasil anlarim,

lipödem nedir,

lipödem nasıl anlaşılır,

lipödem olduğumu nasıl anlarım,lipödem nedir,lipödem nasıl anlaşılır,lipödem teşhisi,ipödem tetkiki,lipödem nedir nasıl anlaşılır,kadınlarda lipödem, lipödem tehlikelimi, lipödemden nasıl kurtulurum, lipödem video, lipödem bilgi, lipödem doktor, lipödem hakkındai, lipödem nasıl anlaşalır bilgi, lipödem neden olur, lipödem nedeni, lipödem ilaçlar,