KOLŞİSİN
KALP İÇİN GUT İLACI
Gut için kullanılan kolşisin kalp damar tıkanıklığı için kullanılmaya başlandı. Bu ilacın belki duymamış olabilirsiniz. Size kısa bilgiler aktaracağım. Merak etmeyin fazla zamanınızı almayacağım.
Önce kolşisin ile başlayalım.
- Kolşisin ilacı nedir?
- Kolşisin hangi hastalıklarda kullanılır?
- Kolşisin Etkileri nelerdir?
- Kolşisin ilacı neden damar tıkanıklığı için düşünüldü?
- Kolşisin damar tıkanıklığı olanlarda nasıl kullanıldı?
1.KOLŞİSİN İLACI NEDİR?
Kolşisin aslında bitkisel kökenli bir ilaçtır.Güz Çiğdemi (Colchicum autumnale) çiçeğinden elde edildiğinden bu isimle anılır. Mısır papirüslerinden bitkisel ilaç olarak tanımlanmıştır. Çinde ağrı ve doku şişliği için kullanılmıştır. Gut hastalığı için kullanımı 6 YY!a kadar uzanmaktadır. 1833 yılında etken maddesi saflaştırılmış ve kolşisin ismini almıştır. Kolşisin etkileri son 50 yıl içinde detaylı incelenmiştir.
- 2. KOLŞİSİN HANGİ HASTALIKLARDA KULLANILIR?
Kolşisin gut ve ailevi akdeniz ateşi ataklarının önlenmesinde, romatizmal hastalıklarda (Behçet hastalığı, skleroderma, sarkoidoz, amiloidoz, psöriazis) kalp zarı iltihabı (perikardit) tekrarlamasını önlemek için kullanılmaktadır.
1980 yılında sonra iltihap karşıtı etkileri bildirilmiştir.
İlk olarak bu etkisi kalp zarı iltihabı için kullanılmıştır.
Damar tıkanıklığı için olumlu etkileri 1980 lerden sonra ortaya çıkmıştır.
COVİD salgınında hastalığı geçirenlerde kalp damar tıkanıklıklarına bağlı komplikasyonların önlenmesinde ve hastalığın ilerlemesini azaltmada yararlı olduğunun gösterilmesi kolşisine olan ilgiyi arttırmıştır.
Bunun sonucunda son dört yılda yapılan bir dizi çalışma ile Amerikan gıda ve ilaç kurumu Kolşisinin kalp damar tıkanıklığı hastaların kullanımına izin verdi.
- KOLŞİSİN ETKİ LERİ NELERDİR?
Kolşisin hücre bölünmesinde önemi olan mikrotübüllere bağlanarak hücrenin bölünmesini önler ayrıca iltihabı reaksiyona katılan bir dizi kimyasal maddenin salınımına yardımcı olur. Gut hastalığında kullanımı iltihap karşıtı özelliklerine dayanmaktadır.
- KOLŞİSİN İLACI NEDEN DAMAR TIKANIKLIĞI İÇİN DÜŞÜNÜLDÜ?
Kolşisin daha çok iltihap karşıtı etkisi ile düşünülmektedir.
Peki damar tıkanıklığında iltihabi bir olay var mı?
Çoğunluk damar tıkanıklığının sadece damarda kolesterol birikimine bağlı olduğunu düşünür. Sadece kolesterol birikimi hastalık için yeterli değildir.
Mecburen size kısaca bir özet geçmek zorundayım.
Damar duvarında biriken kolesterol yerel yabancı bir maddedir Bir de burada oksitlenir. Böylece savunma hücrelerinin daha çok dikkatini çeker. Savunma hücreleri oksitlenmiş kolesterolü yutarlar. Şişerler ve köpük hücresine dönüşürler. Bu işlem sırasında iltihabi reaksiyonu hızlandıran maddeler salınır. Damarda plak oluşmaya başlar. Damarın orta tabakasından düz kas hücreleri iç tabaka kolesterol plağının altına göç etmeye başlarlar. Burada bu düz kas hücreleri çoğalır ve plak sertleşir. Plak yükselir ve damarın içine doğru ilerler. Plağın kırılması ile devreye pıhtılaşma girmektedir.
Kolşisin bu aşamada iltihap karşıtı özellikleri ile devreye girer.
Kolşisinin
- Damar duvarını döşeyen endotel hücrelerinin bozulan fonksiyonlarını düzeltir.
- Düz kas hücrelerinin çoğalıp içl tabakaya göç etmesini engeller,
- Savunma hücresi makrofajların kolesterole ulaşmasını ve yırtmasını mönler.
- Savunma hücrelerinden salınan iltihabi maddeleri azalttığı,
- Pıhtılaşma hücrelerinin aktivasyonunu engellediği düşünülmektedir.
Kolşisin bu etkileri ile 1970’li yıllarda damarın orta tabakasında iç tabakasına göçe neden düz kas hücrelerinin çoğalmasını ve göçünü engellediği hayvan deneylerinde gösterilmiştir.
Kalp damar tıkanıklığı için takılan stentlerin yeniden tıkanma riskini de azaltmak için kolşisin kullanılmıştır. Çalışmalarda hem olumlu hem de olumsuz sonuçlar alındığından bir ilerleme kaydedilmemiştir.
Kolşisin kalp yetmezliğinde kalp krizi sonrasında kalbin toparlaması için kullanılmıştır. Sonuçlar çelişkilidir.
- KOLŞİSİN DAMAR TIKANIKLIĞI OLANLARDA NASIL KULLANILDI?
Covid salgınındaki olumlu sonuçlar kolşisinin damar tıkanıklığı konusunda yeniden gündeme gelmesine neden olmuştur.
2019 yılında 4 661 hastayı içeren COLCOT çalışmasında kalp krizi geçirmiş hastalara hemen başlanarak üç gün kolşisin verilmiştir. Yeni kalp krizi, felç, hayati tehlike, stent ve/veya bypass riskini düşürdüğü gösterilmiştir.
2020 yılında LoDoCo2 çalışmasında kalp damar tıkanıklığı olan 5552 hastanın 28 ay takibi ile elde edilen sonuçlarda. Günde 0,5 mg Kolşisin alan hastalarda
- Yeni kalp krizi,
- Felç,
- Hayati riski %31 oranında azalttığı saptanmıştır.
Damar tıkanıklığında Kolşisin daha çok iltihap karşıtı olayları önleyici etkisi ile ön plana çıkmıştır.
Peki damar tıkanıklığında iltihabi bir olay var mı?
Çoğunluk damar tıkanıklığının sadece damarda kolesterol birikimine bağlı olduğunu düşünür.
Damar duvarında biriken kolesterol yerel yabancı bir maddedir Bir de burada oksitlenir. Böylece savunma hücrelerinin daha çok dikkatini çeker. Savunma hücreleri oksitlenmiş kolesterolü yutarlar. Şişerler ve köpük hücresine dönüşürler. Bu işlem sırasında iltihabi reaksiyonu hızlandıran maddeler salınır. Damarda plak oluşmaya başlar. Damarın orta tabakasından düz kas hücreleri göç etmeye başlarlar. Plak sertleşir yükselir ve plak damarın içine doğru ilerler. Plağın kırılması ile devreye pıhtılaşma girmektedir.
Kolşisin bu aşamada iltihap karşıtı özellikleri ile devreye girer.
Kolşisinin
- Damar duvarını döşeyen endotel hücrelerinin bozulan fonksiyonlarını düzeltir.
- Düz kas hücrelerinin çoğalıp içl tabakaya göç etmesini engeller,
- Savunma hücresi makrofajların kolesterole ulaşmasını ve yırtmasını mönler.
- Savunma hücrelerinden salınan iltihabi maddeleri azalttığı,
- Pıhtılaşma hücrelerinin aktivasyonunu engellediği düşünülmektedir.
Kolşisinin bu etkileri damar tıkanıklığında iltihabı olayın ne kadar önemli olduğunu yeniden anımsatmıştır. Bu konuda gidilecek çok yol vardır. Biliyorsunuz geçmişte ülser konusunda yapılan çalışmalarda Helikobakter Pilori’nin sorumlu olduğu anlaşılmış ve kısa bir antibiyotik tedavisinin yeterli olduğu anlaşılmıştır. Belki de bir bakteri değil ama bir virüs sorumlu olduğu saptanması bir fantezi olmayabilir.
KAYNAKLAR
- Therapeutic potential of colchicine in cardiovascular medicine: a pharmacological review.Zhang FS, He QZ, Qin CH, Little PJ, Weng JP, Xu SW. Acta Pharmacol Sin. 2022 Sep;43(9):2173-2190.
- Targeting the residual cardiovascular risk by specific anti-inflammatory interventions as a therapeutic strategy in atherosclerosis. Hafiane A, Daskalopoulou SS.Pharmacol Res. 2022 Apr;178:106157.
- Consensus Statement Regarding the Efficacy and Safety of Long-Term Low-Dose Colchicine in Gout and Cardiovascular Disease. Robinson PC, Terkeltaub R, Pillinger MH, Shah B, Karalis V, Karatza E, Liew D, Imazio M, Cornel JH, Thompson PL, Nidorf M. Am J Med. 2022 Jan;135(1):32-38.
- Potential COVID-19 Therapeutic Agents and Vaccines: An Evidence-Based Review. Khani E, Khiali S, Entezari-Maleki T. J Clin Pharmacol. 2021 Apr;61(4):429-460
- Tardif JC, Kouz S, Waters DD, Bertrand OF, Diaz R, Maggioni AP, et al. Efficacy and safety of low-dose colchicine after myocardial infarction. N Engl J Med. 2019;381:2497–505.
- Nidorf SM, Fiolet A, Eikelboom JW, Schut A, Opstal T, Bax WA, et al. The effect of low-dose colchicine in patients with stable coronary artery disease: the LoDoCo2 trial rationale, design, and baseline characteristics. Am Heart J. 2019;218:46–56.
- Klingenberg R, Nitschmann S. Colchicine treatment after myocardial infarction: Colchicine Cardiovascular Outcomes Trial (COLCOT). Internist. 2020;61:766–9.
- Tardif JC, Bouabdallaoui N, L’Allier PL, Gaudet D, Shah B, Pillinger MH, et al. Colchicine for community-treated patients with COVID-19 (COLCORONA): a phase 3, randomised, double-blinded, adaptive, placebo-controlled, multicentre trial. Lancet Respir Med. 2021;9:924–32
