ÖZET TIKLAYINIZ

  • SÜT

Süt ve süt ürünleri ile Kalp Damar Hastalıkları ve ölümler arsında bir bağlantı kurulamamıştır (1,2). Önce bunu söyleyeyim. Hormon (östrojen) ve kadınlar rahim kanseri için ise muhalefet şerhimizi da koyalım. Ben konuyu size tüm yönleri ile aktarayım siz karar verin.

HASTA YOKTUR HASTA VARDIR

Konuyu KŞİSELLEŞTİRİLMİŞ pencereden görelim. 

NEREDE O ESKİ SÜTLER?

İlk olarak Günümüzde çitlik veya doğal süt adı altında köyden şehirle getirilen sütler yeniden gündeme geldi.

NEDEN? 

Piyasadaki sütler konusunda şüpheler var!

Endüstriyel süt size yarardan çok zarar getirebilir.

Eğer çiftlik sütü tüketmeniz de cebinizde var olan delik daha da büyür. İki ucu keskin bıçak.

Benim dolabımda taze süt olursa ben onu tüketmeden bozulur. Pastörize süt içinde orijinal bulunan bakteriler raf ömrünü uzatmak için azaltıldığından değerini kaybetmiştir. 

Süt fazla tüketilirse şeker hastalığına neden olabilir. Ben süt kullanıyor muyum? Evet, kahvemin içine bir damla. Günde bir damla. Dolaptaki süt beni 20 gün idare ediyor. 20 gün bozulmayan bir şey ne kadar doğal diye kendime sordum ve onu da MİNUMUMA İNDİRDİM.

Bitkisel beslenmenin ilk aşamasında ben sütünü en az düzeye indirilmesini öneririm.  

Ama benim şüphelerim var!

NEDEN Mİ? GELİN ANLATAYIM.

Süt içerisinde bulunan LAKTOZ önemli bir sorundur. Bebeklerde laktozu yıkacak enzimimiz vardır. Fakat büyüdükçe bu enzim çalışmaz hale gelir. Artık bu şekeri yıkacak enzimimiz kalmaz. Çünkü doğa genetik kodlamamızı öyle yapmıştır. İnsan vücudu bebek iken aldığı sütü ileride almayacağı varsayımı ile kodlanmıştır. Buzağılar ise doğal olarak kendilerine özel enzimleri ile bu konuda insandan öndedir. Buda doğal tabi ki! Anne sütü nasıl bebekler için şart ise buzağılar ve diğer yavru hayvanlar için annelerinin sütleri şarttır. Biliyor musunuz? Buzağılar annelerinin sütünü ememezler. Çünkü hemen annelerinden ayrılırlar. Hayvancılık ve süt endüstrisi dünyanın en acımasız sektörlerden biridir. 

İnsanlar aslında sütten söylenilenin aksine pek faydalanmazlar laktoz yüzden zarar bile görebilirler. Bundan dolayı LAKTOZSUZ SÜT çıkarılmıştır. İnsanların ezici çoğunluğu bu sütü enzim olamadığı için sindirmezler karın ağrısı ve gaz sıkıntısı çekerler.

Şimdi gelin çok ama çok eskilere gidelim. Hayvanları çiftliklerde kullanımı 12 000 yıl önceye dayanır. Eski Mısırda ineklerin sağıldığını gösteren hiyeroglifler vardır. Medeniyetlerin beşiği Anadolu’yu da hatırlamamız gerekir. İnsanları süt üretimi ve sütten ürün elde etmesi için önce çanağa gereksinimi vardır. İşte 2009 yılında Bursa’da Yenişehir Barçın Höyük’de yapılan kazılarda 8 600 yıl önce yapılan çanaklar ve çömlekler bulunmuştur. Bu dönem insanlığın tarım ve hayvancılık açısında sıçrama gösterdiği bir dönemdir. Bu kazılar Koç Üniversitesi tarafından  yapılmıştır. Prof.Dr.Rana Özbal’ı kutlarız.

Geleneksel süt üretimi olan ülkeler genelde geniş meralara sahip olan Avrupa ülkeleridir. Onlarda laktoz duyarlılığı bize göre daha düşüktür. Çünkü onlar bizden daha önce sütü yaygın tüketmeye başlamışlardır. 

Süt denilince ‘’Pastörizasyon’’ bahsedilmesi gereken bir konudur. Bizim açımızdan önemlidir. Louis Pasteur  enzim ve bakterileri ısı ile etkisiz hale getirerek bu işlem yapmıştır (1860). Bu yöntem ile sütlerin saklanma ve dayanıklılığı arttırılmıştır. Şimdi gözünüzün önünde kaynayan sütü canlandırın. Klasik ısı 60 – 100 °C arasında kaynama sağlanır. 

İlk  süt sağma  cihazları 1892’da basit cihazlar Amerika’da kullanılmıştır. 

 

Aşağıda 1952 yılında Doğu Almanya’da kullanılan Sovyetler Birliği yapımı ilk modern süt sağma cihazı görülebilir. 

 

Sütün buhar püskürtülerek yaklaşık bir saniye süreyle 140-150 derecede işlenmesi UHT (Ultra-High Temperature) olarak bilinir. Isıtma işleminden sonra hızlı bir soğutma yapılır. 1912’de ilk defa kullanılmıştır. 1950’den sonra cihazların üretimi ve 1952 yılında karton kutu üretimi ile günümüze kadar gelinmiştir. Bakın daha neredeyse 70 yıllık bir geçmişten bahsediyoruz. Yüksek ısılarda yapılan bu işlemin tencerede kaynayan süte göre daha az mikro öldürdüğü ve daha sağlıklı olduğu ileri sürülmüştür. Aslında eme amaç sütün pazarlanabilmesi için bir orta yol bulunmasıdır.

Ülkemizde 1973’de Pınar Süt kurulmuştur. 1975 yılında da ilk UHT süt ve paketlenmiş süt ürünleri satışa tüketicilere sunulmuştur. Pastörize süt tarihimiz 45 yıllıktır.

 

UHT işlemi ile sütün açıldıktan sonra en geç bir hafta içinde tüketimi yapılmalıdır. Taze süt sıcaklığı görür görmez bozulurken dolaptaki UHT süt ise bir haftanın üzerinde bozulmadan durabilir. Açılmış buzdolabında duran sütünüz düşünün ne kadar dayanır. Bunun arkasında da normal sıcaklıklarda marketlere bekleyen sütleri düşünün. Sonra sadece karton ambalajda bulunan ve neredeyse HİÇ BOZULMAYAN SÜT düşüncesini bir kafanızda tartınız. Süt endüstrisi sütün raf ömrünü Aslında üretilen süt bir özelliği kalmayan bir beyaz sıvıdır. Dünyadaki en güçlü sektörlerden birisinin SÜT SEKTÖRÜ olduğunu biliyoruz. Bu şirketler lobi yaparak kontrolü elde tutmak isterler.

Endüstriyel hayvancılıkta neredeyse hayatlarının tamamının ‘’gebe’’ gibi geçiren hayvanların maruz kaldığı östrojen hormonları süte ve ete geçerek sıkıntı yaratabilir. İnekte östrojen bizdeki östrojenden kat, kat güçlüdür. Son yıllarda kızların erken adet görmesi nerdeyse olağan bir hale gelmiştir. Buna süt ve süt ürünlerinin neden olduğunu ya da diğer paketlenmiş gıdalar düşünebiliriz. 

Süt tüketimi ile Parkinson hastalığı arasında ve bunun yanında rahim meme ve prostat kanserleri arasında ciddi bağlantılar olduğu yönünde yayınlar vardır. İnek sütün içindeki insülin benzer faktör ile kanser ve yaşam süresi arasında da bir ilişki vardır. Hemen ‘benim dedem her gün süt içer peynir yer, 80 yaşında’’ klişesine bakalım. SİZ DEDENİZ DEĞİLSİNİZ.

Süt için laktozdan bahsetmiştik. Laktoz ve süt içindeki değişik proteinler (kazein) alerjiye neden olabilir. Kazein vücudumuza kazomorfine dönüşür. Bu da bizi zevkten dört köşe yapar.

 da bizi özellikle süte değil ama peynire bağımlı yapar.

Akne gelişiminde sütün suçlanması da bu yüzdendir. 

EN ÖNEMLİ NOKTA: Süt içiyorsunuz laktozu sindiremiyorsunuz. Fakat bunun yanında laktoz ile boğuşan sindirim sisteminiz diğer yaralı besinleri alamıyor. Yani dolaylı yoldan bazı önemli (folat, demir) maddelerin emilimini de kendi elimiz ile engelleriz. Sonra da neden bunlar bende eksik diye hayıflanırız.

Süt özellikle Şeker Hastalarında kullanımı uygun değildir. Süt tüketimi ile Tip 2 şeker hastalığı arasında sağlam bir ilişki olduğunda şüphenilmektedir.

DOĞRU SANILAN YALNIŞ:

Süt içerseniz kemiklerinizi korumazsınız. Aksine kalça kırıklarının süt içenlerde daha fazla görüldüğü bilinir.

SÜT VE KALSİYUM

Süt içindeki kalsiyumun emilebilirliği düşüktür. Ne yediğiniz değil bağırsaklarınızın neyi emdiği önemlidir.

Süt trans yağ, doymuş yağ ve KOLESTEROL içerir. Kolesterol kelimesi sanrım bizim için yeterlidir. 

Süt hemen hiç antioksidan içermezç Bu SÜTÜN EN ZAYIF yönüdür.

SADECE İNEK DEĞİL KEÇİ DE DAHİL OLMAK ÜZERE DİĞER HAYVANLARIN SÜTLERİ YAVRULARI İÇİN YARARLIDIR. ZATEN ONLARDA BÜYÜDÜKTEN SONRA ANNELERİNİN SÜTLERİNİ İÇMEZLER.

BAŞKASININ SÜTÜNÜ İÇEN TEK CANLI İNSAN MIDIR? HAYIR, KEDİLERİ UNUTMAYINIZ. AMA BİZ OLMASAK İÇERLER Mİ?

  • İNSANLAR İÇİN SÜT YARARLI DEĞİLDİR.
  • ZARARLI OLABİLİR.
  • EN DÜŞÜK DÜZEYDE TÜKETİLMELİDİR.
  • EĞER ŞEKER HASTALIĞINIZ VARSA SÜT TÜKETMEYİNİZ. 
  • EĞER KOLESTEROLUNÜZ VARSA SÜT TÜKETMEYİNİZ.
  • EĞER DAMAR TIKANIKLIĞINIZ VARSA SÜT TÜKETMEYİNİZ.
  • SÜTÜN %70’İ ZATEN SUDUR.
  • SON ÖNERİ GÜNDE YARIM BARDAK AZ YAĞLI/YAĞSIZ SÜT
  • YUMURTA

Yumurta besin değeri yüksek olmasına karşın kolesterol yüzünden ciddi tartışmalara neden olmuştur. 

Haşlanmış yumurta (50 gr) 6.29 g protein, 0.56 gram karbonhidrat, 1,6 g doymuş yağ, 2,0 g doymamış yağ ve 0,7 g doymamış çoklu yağ içerir  (1).  Amerika kaynakları diyetlerde yumurta kısıtlamasını kaldırmışlardır. Bu yaklaşım tartışmalara neden olmuştur (2).  

Yumurtanın kolesterolünün tamamının yeteri kadar abzorbe edilemediği ve kolesterol kontrolü üzerinde etkisinin pek olmadığı yönünde de iddialar vardır (4).

2020 yılında yapılan analizlerde günlük yumurta tüketiminin uygun olmadığı yöndedir (5). Bu konuda eğer yumurta tüketirseniz kolesterol değerlerine bakılarak değerlendirilmesi uygun olabilir.

Yumurta için benim basit önerim hafta sonu cumartesi ve pazar birer yumurtadır. Akı çok daha yararlıdır. Eğer damar tıkanıklığınız saptanmış ve kolesterolünüz yüksek ise yumurtanın akı dışında sarısını tüketmemeniz gerekir. Akını istediğiniz kadar tüketebiliriz. 

Şeker ve damar tıkanıklığınız varsa yumurtanın sarısını unutunuz. Eğer hedeflenen kan değerlerine ulaşırsanız o zaman yumurtayı haftada İki-üç âdete kadar serbest bırakıyorum.

  • PEYNİR Endüstriyel peynirler benim için paketlenmiş ürünlere girer onları da tüketmemelisiniz. Evde kendi yaptığınız peynir ve yoğurdu tüketebilirsiniz.

Böyle bir olanağınız yoksa peynir tüketmeyiniz eğer tüketirseniz de yağsız beyaz peynir öneririm. Peki, ne kadar minimum mümkünse hiç!

Benim gibi bir peynir bağımlısı peyniri bıraktığına göre sizde bırakabilirsiniz. Peynir içerdikleri itibarı ile bağımlılık yapar. O yüzden ağzımıza peynir atarız, o da bizi doyurmaz daha çok yeriz. Yine doymayız.

Kazein’den dönüştürülen kazomorfine bizi peynire bağımlı yapar.

Peynir yağ oranını yüksektir ve tuzu da yüksektir.

KREM PEYNİR BİR ALDATMACADIR!

Krem peynirlerin tadı mükemmele olabilir. Ama endüstrinin para hırsı yüzünden için neler koyulduğunu bilmiyorum!

Peynir içinde beyniniz kandıracak maddeler ile doludur. Sizi bağımlı yapar. Acıkınca biraz peynir yiyeyim. Açlığı bastırayım. Bir tuzak klişedir.

Marketlerdeki eski kaşar ile taze kaşar fiyatlarına bakın. Ona göre karar veriniz.

Peynir için ilk önerim günde 100 gramı geçemeyecek kadar tüketimdir. Eğer kolesterol oranlarınız hedeflere düşmez ise o zaman kesmelisiniz.

Peynir bağımlılığı:

https://www.youtube.com/watch?v=s-5XLVjzO8o&t=6s

  • YOĞURT

Endüstriyel yoğurt uygun değil evde yapılmış yoğurt için küçük bir kâse günlük tüketilebilir. Yan 50 gram kadar.Bunun aşılmaması uygun olur.

Eğer kolesterol hedeflerine ulaşamazsınız onu da bırakmalısınız.

Meyveli yoğurtlar tam bir zehridir. Çünkü içinde Nişasta Bazlı Şeker yüksek oranda bulunur. Çocuklara sevdirmek için yoğurt mu* kremama mı? Yoksa peynir mi? diye soracağımız değişik ürünler çıkmıştır. Çocuklarımızı onlardan uzak tutalım.  

YOĞURT, probiyotikli olması bir kandırmacıdır. Yapay probiyotiklerdir. Sonradan eklenir. Doğaldır.

Probiyotik denilince aklınıza, şalgam turu, sirke, doğal zeytin, boza ve tarhana gelmelidir.

Kaymaklı yoğurt için ise yine kolesterol düzeylerinize bakmanızı öneririm. Eğer günde yarım kâse kuralı uygularsanzız kaynaksız ve ev yoğurdu olmsının tercih edelim.

VİDEO

Çocuklarınızı Meyveli Yoğurtlardan Uzak Tutunuz, Sağlık Videoları

https://www.youtube.com/watch?v=xsuswT6gOTc

  • TEREYAĞI
  • Süt için son yıllarda süte karşı yumuşama olmasına karşın tereyağı hala bu yumuşamanın dışında kalmaktadır. 

 KAYNAKLAR

  •  Kovacs-Nolan J., Phillips M., Mine Y. Advances in the value of eggs and egg components for human health.J. Agric. Food Chem. 2005;53:8421–8431. 
  •  U.S. Department of Health and Human Services. U.S. Department of Agriculture Agriculture . 2015–2020 Dietary Guidelines for Americans. 8th ed. U.S. Department of Health and Human Services; U.S. Department of Agriculture Agriculture; Washington, DC, USA: 2015. 
  • Kim J.E., Campbell W.W. Dietary cholesterol contained in whole eggs is not well absorbed and does not acutely affect plasma total cholesterol concentration in men and women: Results from 2 randomized controlled crossover studies. Nutrients. 2018;10:1272. 
  • Kim J.E., Campbell W.W. Dietary cholesterol contained in whole eggs is not well absorbed and does not acutely affect plasma total cholesterol concentration in men and women: Results from 2 randomized controlled crossover studies. Nutrients. 2018;10:1272. 
  • Man-Yun Li, in-Hua Chen, Chiehfeng Chen, Yi-No Kang.  Association between Egg Consumption and Cholesterol Concentration: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients. 2020 Jul; 12(7): 1995.

İlgili HaberlerYazarın Diğer İçerikleri