KOLESTEROL İLAÇLARI YAN ETKİLERİ
Birazdan okuyacağınız yazıyı 2018 yılında yayınlanmış ‘’Statinlerin artıları ve eksileri ‘’ başlıklı makaleden derledim. Aşağıdaki linkten makaleye ulaşabilirsiniz.
KAYNAK:
Iago Pinal-Fernandez, Maria Casal-Dominguez,Andrew L. Mammen.Statins: pros and cons. Med Clin (Barc). 2018 May 23; 150(10): 398–402.
Kolesterol ilaçları için ortalıkta dolaşan pek çok söylenti ve olumsuz bir algı bulunmaktadır. Eğer damar tıkanıklığının var ve LDL kötü kolesterolünüz yüksekse statin ilaçları kullanabilirsiniz. Eğer diye ile kötü kolestrolünüzü düşünemiyorsanız bu sizin için gereklidir. Her düşüş uzun dönemde riskiniz azaltacaktır.
Önce kolesterol ilacının etkilerini göreceğiz ardından da yan etkilerine bakacağız.
Kolesterol ilaçları denilince akla statinler gelir.
Kolesterol sentezindeki bir enzimi engeleyerek (3-hydroxy-3-methylglutaryl coenzyme A :HMGC redüktaz ) sentezini azaltır.Bu enzimin ismini kafanız karıştırmak için böyle uuzn yazmadım. Enzimin içindeki KoenzimA’yı görmenizi istedim.
Kolesterol ilacı olarak statin alanlarda ilgili enzim engellendiğinden Koenzim A üzerimden Koenzim Q10 düzeyleri düşer. Şimdi her statin alan ek olarak Koenzim Q10 takviyesi almak zorunda mı? Hayır değil. Eğer günden beş tane kadar meyve, haftada iki balık veya kuruyemiş tüketirseniz yeterli düzeyi sağlarsınız. Eğer bu düzeyde meyve yemiyorsanız o zaman düzeylerinin düşük olabilir. Bu durumda takviye almanız daha uygun olabilir. Koenzim Q10 adı ile satılan takviyeler var. Bir de “ubiquinone” vs “ubiquinol.” adını da görebilirsiniz. Ubiquinol daha iyi emilime sahiptir. Günde 200 mg kullanabilirsiniz. Bu takviye özellikle uzun süreli statin alanlarda önerilebilir. Tek başına etkisi gösterilmese de teorik olarak sakıncası yoktur.
Eğer damar tıkanıklığını varsa ve kolesterolünüz kötü kolesterolün yüksek ise bu sizin için önemlidir.
Her mg düzeyinde küçük de olsa düşüşler istatistiki olarak riskinin düşmesine neden olur.
Statinler ayrıca ;
- Endotel fonksiyonlarını düzenler
- Kandaki pıhtılaşmayı azaltır.
- İltihabi reaksiyonu azaltır.
Kötü kolesterolü düşürücü etkileri ile birlikte düşünüldüğünde damar tıkanıklığını tedavisi için neden önemli olduğu anlaşılmış olur. Bu etkiler toplamında damar duvarındaki kireçli plağın ‘’stabil’’ hale getirilmesi gibi bir kavram ifade edilir. Bu aslında plağın kırılmasının ve olası komplikasyonların (kalp krizi ve/veya felç) açısından daha az riskli durumda olduğunu ifade etmek için kullanılır.
Kolesterol ilaçlarının olumlu etkilerinin yanında ise özellikle kaslar üzerinde yan etkileri vardır. Bunun yanında çok düşük de olsa şeker hastalığı riskini ve beyin kanaması riski olduğu bildirilmiştir. Bunlar oldukça düşük oranda görülmektedir.
Artıları ve eksileri değerlendirildiğinde artıları daha ağır basmaktadır.
Şimdi gelin bunları üzerinden geçelim ve sizde bağımsız bir görüşe sahip olun.
Kolesterol ilaçlarını körü körüne karşı olmak doğru bir davranış değildir.
İşin aslını öğrenmekte fayda vardır.
KOLESTEROL İLAÇLARININ YAN ETKİLERİ
KAS HASARI, KAS AĞRISI VE MİYOPATİ
Kas ağrısı olarak kendini gösteren bu yan etki ‘’miyopati’’ olarak bilinir
Kolesterol sentezi için engellenen enzim aynı zamanda ‘’ubiquinone’’ adı verilen bir maddenin sentezini de engellemektedir. Bu madde hücre zarı için önemlidir. Sonuçta kas hücresinde hasar neden olabilir. Bu hasar kandaki CK Kreatinin kinaz adlı bir enzimde yükselmeye neden olur. Genelde kendini KAS AĞRISI şikayeti olunca hastaların hepsinde kanda CK enzim yükselmesi görülmez.
Kas ağrısını gözlemsel olarak inceleyen araştrımalarda 10.000 kişiden 2 kişide görülmüştür. 10 000’de 1 kişide ise ciddi anlamda kas hasarı CK enziminde yükselme ve idrarda miyoglobin ve böbrek hasarı görülmüştür.
Ender olarak engellenen enzime karşı vücudun oluşturduğu antikorların kas hücrelerine saldırması ile benzer yakınmalar görülmüştür. Otoimmün denilen bu grupta ilacın kesilmesi ile geri dönüş olmaz. Özel bir tedavi almaları gerekir. Bu tür hastalarda 100 00’de 2-3 oranında görülürler.
Bazı çok özel ve ender gen bozuklukları olanlara statin kullandıkları zaman bu tür bir kas sorunun daha sık görüldüğü de gözlenmiştir.
Eğer statin kullanıyorsanız ve kas ağrınzı varsa Koenzim Q10 takviyesi yararlı olabilir.
ŞEKER HASTALIĞI
Statin alanlarda 1-2/10.000 kişide şeker hastalığı gelişmektedir. Tek başına statin etkisinin suç olabileceği gibi obezite ve bozulmuş insülin direnci gibi kişilerin risk faktörlerinin de katkısı olabileceği düşünülmektedir. Kesin mekanizması bilinmemekle birlikte LDL bağlantı maddelerinin artışı ve/veya kolesterolün hücre içine girmemesi ile ilgili olduğu düşünülmektedir.
BEYİN KANAMASI VE FELÇ
Özellikle hasta grubunun varolan kalp damar risk faktörlerine (hipertansiyon e/veya şeker) bağlı olabileceği düşünülmekle birlikte gözlemsel çalışmalarda beyin kanamasına bağlı felç oranı uzun süre tedavi görenlerde yüksek saptanmıştır. Kabaca %21 oranında bir risk artışı vardır. Bunun sayısal açıklaması 10 000 kişide 5-10 ekstra risk oluşturduğu şeklinde yapılabilir. Bu sayılar 5 senelik tedavi süreçleri için geçerlidir. olduğu anlamına gelir.
KARACİĞER ENZİMLERİNDE YÜKSELME
Statin kullananlarda karaciğer enzimlerinde yükselme görülmektedir. İlacın dozunun azaltılması ve/veya kesilmesi ile bu değerler normale dönmektedir. ALT ve AST olarak biline bu enzimler sadece karaciğer ile ilgili değildir. Kas ile de ilgilidir. Yukarıda bahsettiğimiz kas hasarına da bağlı olarak yükselebilir. Gerçek karaciğer hasarı ise 100.000 kişide 1 olarak hesaplanmıştır. Bu durumda GGT denilen enzim de yükselmektedir.
BEYİN FONKSİYONLARI
2012 yılından itibaren Amerika İlaç Kurumu statin kutularına ‘’bilişsel fonksiyonlarda azalmaya’’ neden olabilir uyarısı eklemiştir. Uzun dönemli çalışmalarda başlanan hasta grubu nedeni ile sadece statinlerin suçlanması düşüncesin savunulabilir. Bu tür sorun yaşayanlara ilaç kesildikten sonra bilişsel fonksiyonlarda azalma görülmüştür.
Katarakt gelişimi ve kanser gibi konularda saptanmış bir yan etkisi yoktur.
Çok az oranda uyku bozukluğu ve sertleşme sorunları neden olabileceği iddia edilse de yeterli kanıt yoktur.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
ilaç yan etki, ilaç yan etkiler, ilaç kolesterol yan etki, ilaç kolesterol yan etkiler, ilaç damar tıkanıklığı kolesterol,
ilaç damar tıkanıklığı kolesterol yan etkiler,
kolesterol ilaç yan etki,
kolesterol ilaçları yan etkiler, sağlık,kalp,kolesterol nasıl düşürülür,kolesterol nedir,kolesterol,kolesterol ilaçları,sağlıklı beslenme,hdl kolesterol,serdar akgün,kolesterol ilaçları yan etkiler
,kolesterol ilaçlarının yan etkileri,kolesterol,sağlık,kolesterol nasıl düşürülür
,acıbadem sağlık grubu,kolesterol,acıbadem altunizade hastanesi,i̇laçların yan etkileri,ahmet rasim küçükusta,alp burak çatakoğlu,statinler,kalp,kardiyoloji,sönmez,aytuğ kolankaya,mehmet aksoy,kırmızı et,sağlıklı hayat,kuruyemiş,ntv haber,kolesterol ilaçları
