SELENYUM
🔺 Selenyum bir eser elementtir. Dışarıdan alınır. Selenyum toprakta bile bulunur. Selenyumdan zengin gıdalar; yumurta, turpgiller, tahıllar, soğan, sarımsak, chia tohumu, ay çekirdeği, mantar, et ve deniz ürünleridir. En fazla selenyum brezilya fındığı ve istiridyede bulunur. Yukarıda sıralananlarda ise %27-50 civarında günlük gereksinim sağlanır. iki yumurta kabaca % 30 gereksinimi giderir. Yani bu gıdalardan yüksek selenyum almak pek mümkün değildir.
🔺 İnsan vücudunda önemi kötü oksijen radikallerinin biz kurtaran glutatyon ve glutatyon peroksidaz enzimin önemli bir bileşenidir. Bu yüzden bizi serbest oksijen radikallerinden kurtaran önemli bir antioksidan kabul edilir.
🔺 Önemli bir konuyu baştan anımsatmak da fayda var. selenyum aldığınızda bunun vücudumuzdan atılmasında zaman içinde bir gecikme ve sonuçta birikimi söz konusudur. İlk iki günde yarılanma ömrü 1,7 gün iken, daha sonra bu 3 güne daha sonra da 11 güne kadar çıkmaktadır. Selenyum zehirlenmesi olasılığı vardır. buna doz konusunda değineceğiz.
Selenyum eksikliği sık görülmez. Belirtileri genel belirtiler olup başka ve akla daha sık gelen hastalıklar ile karışabilir.
Bebek sahibi olamayan çiftlerde araştırılması ileri tetkikler için önerilir. Kas zayıflığı, yorgunluk, kafa karışıklığı, saç kaybı ve sık enfeksiyon görülebilir. Dialize giren, AIDS ve Crohn hastalığı olanlarda selenyum eksikliği görülür.
🔺 Selenyum eksikliği olan kişilerde Tip 2 (insülin bağımlı olmayan) şeker hastalığı gelişme riskinin neredeyse iki kat olduğu saptanmıştır.
🔺 Selenyumu yüksek olan kişilerde prostat ve akciğer kanseri daha az görüldüğü yönünde yayınlar vardır.
SELENYUM TAKVİYESİ HANGİ HASTALIKLARDA ETKİLİ?
Kesin etkiden bahsetmek zor bunu muhtemelen etkili olarak makalelerde sınıflandırıldığı konulara bakalım;
- Hashimoto tiroditi. sık görülen tiroidin az çalıştığı otoimmün hastalıkta günlük 200 mikrogram gibi yüksek dozda kullanıldığı hastalar fayda görmüşler.
- Kalp damar hastalıkları ve kolesterol: En az 6 ay gene günde 200 mikrogram kullanımı toplam ve LDL (kötü kolesterol) düşüşler sağlamıştır. Tüm araştırmaların analiz edildiği toplama bir makalede korunma için selenyum alınabileceği bildirilmiştir. 2013 yılında bener bir makalede koruyucu etkisi olmadığı iddia edilmiştir.
- Kanser: Selenyum düzeyinin düşüklüğü ile bazı kanser türleri (prostat ve karaciğer) arasında ilişki olabileceği yönünde gözlemsel çalışmalar olmak ile birlikte SELECT adı verilen hem selenyum ehm de E vitamini kullanımı ileriye dönük araştırmıştır. Kanserden koruduğu iddia edilen bu maddeleri kullananlar şaşırtıcı şekilde prostat kanserinin %19 daha arttığı görülmüştür. bu çalışma aslında çok önemli olmasına karşın yeteri kadar yankı yaratmamıştır. Neden? Çünkü daha çok ilaç satmalıyız.
- Bağışıklık: Bağışıklık: Savaşçı T lenfositlerin fonksiyonlarını deneysel oalrak arttırdığı gösterilmiştir. HIV/AIDS hastalarında destek tedavisinde kullanılır. Sepsis (kan zehirlenmesi ya da kanda mikrop üremesi) durumunda gelişen ölümcül durumda hastalar fayda görmüşler. Selenyum destek olarak covid konusunda da tartışılmıştır.
- Bağışıklık: Savaşçı T lenfositlerin fonksiyonlarını deneysel olarak arttırdığı gösterilmiştir. HIV/AIDS hastalarında destek tedavisinde kullanılır.
🔺 İlk beş durumdan sonra diğer etkili olabileceği konular ise şöyle sıralanabilir.
➤ Astım, egzema, kemoterapi ilaçlarının etkilerinin azaltılmasında, kanserden korunma, karaciğer hastalığı, diğer kanserlerde ve konularda yeterli veri yoktur.
DOZ VE KULLANIM
Selenyumun uzun dönemde vücuttan atılımın uzadığını başta söylemiştik. Selenyum zehirlenmesi pek sık görülmez. Günde 55 mikrogram kullanılması ve günlük dozun ise 400 mikrogramı aşmaması gerektiği söylenir. yine de siz siz olun. Selenyumu kullanacaksanız aralıklı olarak kullanın.
Selenyum zehirlenmesi belirtileri; saç dökülmesi, titreme, bulantı, kusma, baş dönmesi, yüzde kızarma yapar. Böbrek ve karaciğer hasarına neden olabilir.
KAYNAKLAR
Food Sources of Selenium and Its Relationship with Chronic Diseases. Hu W, Zhao C, Hu H, Yin S. Nutrients. 2021 May 20;13(5):1739
Selenium and coronary heart disease: a meta-analysis. Gemma Flores-Mateo, Ana Navas-Acien, Roberto Pastor-Barriuso, Eliseo Guallar.Am J Clin Nutr 2006 Oct;84(4):762-73.
Food Chemistry of Selenium and Controversial Roles of Selenium in Affecting Blood Cholesterol Concentrations. Zhao M, Luo T, Zhao Z, Rong H, Zhao G, Lei L. J Agric Food Chem. 2021 May 5;69(17):4935-4945.
Marco Vinceti , Tommaso Filippini, Cinzia Del Giovane, Gabriele Dennert, Marcel Zwahlen, Maree Brinkman, Maurice Pa Zeegers. Selenium for preventing cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Jan 29;1(1):CD005195.
Food Sources of Selenium and Its Relationship with Chronic Diseases. Hu W, Zhao C, Hu H, Yin S. Nutrients. 2021 May 20;13(5):1739.
Vitamin E and the risk of prostate cancer: the Selenium and Vitamin E Cancer Prevention Trial (SELECT). JAMA 2011 Oct 12;306(14):1549-56. Eric A Klein, Ian M Thompson Jr, Catherine M Tangen, John J Crowley, M Scott Lucia, Phyllis J Goodman, Lori M Minasian. JAMA 2011 Oct 12;306(14):1549-56.
The Role of Vitamins and Minerals in Hair Loss: A Review. Almohanna HM, Ahmed AA, Tsatalis JP, Tosti A. Dermatol Ther (Heidelb). 2019 Mar;9(1):51-70.
Anahtar kelimeler
selenyum,selenyum faydaları,haşimato selenyum,selenyum nedir,selenyum tedavisi,selenyum saç ekimi, selenyum faydaları, selenyum eksikliği, selenyum bilgi, selenyum sağlık,
sağlı selenyum,
selenyum sağlık haber
, selenyum tıp,
tıp selenyum, selenyum doktor, doktor selenyum,
doktor analtımı selenyum,
selenyum doktor anlatımı,
selenyum kanser,
selenyum e vitamini,
e vitamini selenyum
