KUPA TEDAVİSİ
GİRİŞ
Kupa tedavisi Anadolu’nun kadim tıp tedavileri içinde yer alır. ‘’Kupa çektirmek’’ ya da ‘’ bardak çektirmek’’ diye bilinir. Son yıllarda Sağlık Bakanlığının geleneksel tedavi yöntemler arasında kabul edilmesinden sonra sülük tedavisi gibi daha görünür hale geldi.
Söylentilere bakıldığından tekil öykülerden hastaların çeşitli alanlarda bu konuda fayda gördüklerini söyleyebiliriz. Gerçekte bu konuda elimizde neler var? Bu konuda yayınlanmış kaynaklarda neler var? Bunları araştırdım. Temel olarak Mısır ve Suudi Arabistan kökenli doktorların yazığı bir derlemeden ve onların kaynak gösterdikleri referanslardan bir özet hazırladım. Derlemeler konuya genel bir bakış açısı sağlarlar. Ben bununda bir adım ötesine giderek kaynaklardan başka yerlere de ulaşırım. Bu benim çok hoşuma giden ve zevk ile yaptığım bir çalışmadır. Böylece konun derinliklerine girebilirisiniz. Umarım bu yazı hoşunuza gider. Yazıyı sonra YouTube kanalımda videoya dönüştüreceğim.
TARİHÇE
KUPA TEDAVİSİ NE ZAMAN BAŞLADI?
Her konuda olduğu gibi tarihçesine baktığımızda karşımıza Ebers papirüsü çıkıyor. M.Ö 1550 yılında bu papirüsde kupa tedavisi ile ilgili ilk bilgiler görülmektedir.
Eski Yunanda Galen ve Hipokrat da bu tedaviyi uygulamışlardır. Çin Tıbbında ise 281-341 yıllarında yaşayan Ge Hung bu uygulamanın ilk öncülerinden sayılmaktadır.
Halen Çin Tıbbında uygulanan tedavisi İslam coğrafyasında daha çok kullanılmaktadır. İslam coğrafyasında ‘’Hejama’’ adı ile anılır. Kupa tedavisinin bir türü olarak kan toplana bölgeler yapılan küçük kesiler ile kupada kan toplanması yöntemi bizde ‘Hacamat’’ diye anılmaktadır.
HADİSLERDE HACAMAT
Kur’an-ı Kerim’de hacamat ile ilgili bir bilgi olmamasına karşın Peygamberimizin hacamat yaptırdığı ve undan fayda gördüğü ve insanlara önerdiği yolunda bazı hadisler bulunmaktadır.
İbn Abbas’ın bir hadisinde : “Miraç gecesi, hangi melek topluluğuna rastladıysam onlar bana; “Ey Muhammed kan aldırmaya (hacamata) devam et ve ümmetine de bunu emret” diye aktarmaktadır.
Başka bir hadiste Ebu Hureyre’den “Sizin tedavi olduğunuz şeylerde hayırlı olan biri varsa o da hacamattır” diye rivayet etmektedir.
Ebu Keşbe El Emmari; “Peygamber (s.a.v) başından ve iki omuzu arasından kan aldırır ve alınan kana işaret ederek ‘Kim kendisinden şu kanları dışarı akıtırsa artık başka bir hastalık için bir başka yolla tedavi olmaması ona zarar vermez’ rivayetinde bulunmuştur.
Batı’da Avicenna olarak da bilinen İbn-i Sina’nın 14 ciltlik tıp ansiklopedisi: Al-Kanun Fi’l-Tibb, Tıbbın Kanunu (1025) kitabında, hacamat adet düzensizliklerinde önerilmektedir.
KUPA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
HACAMAT TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Kupa (hacamat) tedavisinde genel de iki ana yöntem vardır.
- Kuru kupa tedavisi: Kupalar kuru olarak kullanılır.
- Islak Kupa Tedavisi: Hacamat; ciltte yapılan küçük kesiklerin üzerine kupa uygulanarak kan toplanır.
Kupa hareket ettirilerek içinde bir alev ile hava emilerek, kuru bitkiler yakılarak (maksubasyon) veya çeşitli merhemler ile uygulanan değişik yöntemleri de vardır. Akupunktur noktalarına da kupa tedavisi uygulanır.
KUPA TEDAVİSİ HACAMAT NEREDE KULLANILIR?
Geleneksel olarak ağrı ve özellikle kaslara ve sinirlere bağlı ağrılarda kullanılır.
Modern tıp açısında olaya bakacak olursak kupa tedavisi için etkisi için bazı teoriler öne sürülmüştür.
Şimdi bu teorilere bakalım
- AĞRI – KAPI TEORİSİ: Pain-Gate Theory (PGT)
Bu teoride basitçe ağrının taşındığı sinirlerin özellikleri kullanılarak bir eşik aşıldıktan sonra ‘’kapılar’’ kapanarak beyinde ağrı değerlendirilmesi tam olarak yapılamamakta ve ağrı azalmaktadır.
- AĞRI MASKELEME TEORİSİ: DİFFUSE NOXİOUS INHİBİTORY CONTROLS (DNICS)
Bir ağrı diğer ağrıyı maskeler gibi açkılayabileceğimiz bu teoride başka bir noktadan çıkan ağrı diğer ağrını algılamasını zayıflatmaktadır.
- BÖLGESEL REFLEKS TEORİSİ:
Uyarı yapılan bölgede refleks olarak kan akımının artığı ve buna bağlı doğal tamir mekanizmalarının harekete geçirildiği öne sürülmektedir.
- NİTRİK OKSİT TEORİSİ
Damarları genişleten nitrik oksit maddesinin refleks teorisinden hareket ile bölgesel damarlarda genişleme yapacağı düşünülmektedir. Bunun sonucunda da kan dolaşımı artacaktır.
- BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİN UYARMASI
Kupa tedavisi ile bağışıklık sistemi uyaranlarından IgE ve IL-2 düzeylerinde azalma ve C3 kompleman düzeylerinde artış olduğu ileri sürülmektedir. Bunlarında bağışıklık sistemini hareket geçirdiği iddia edildi.
- DETOKSİFİKASYON TEORİSİ
Kupa uygulanan bölgelerden toksinleri temizlendiği iddia edilir. Lokal bir etkiden bahsedilir. Ürik asit, HDL, LDL ve Hemoglobin düzeylerinde değişikliler görülmüştür.
KUPA TEDAVİSİ
BARDAK ÇEKME
HACAMAT HANGİ HASTALIKLARDA YARARLIDIR?
Yazılara barksanız yüz felcinden sivilceye kadar pek çok konuda önerilir.
Genelde lokal olarak boyun, sırt ağrısı ve siyatik alanında bölgesel ve geçici rahatlama ile ağrıyı azaltabilir.
Temel uygulama alanı kas iskelet sistemine bağlı olan ağrılardır. Bunların yanına migreni de ekleyebilirsiniz.
Kolesterol ve tansiyonda düşüş sağlaysak damar tıkanıklığını tedavi ettiği ya da önlediği yolunda iddialar olsa da bu yönde kuvvetli bir veri yoktur.
Kupa tedavisi için yapılan yayınlara 16-30 kişilik küçük gruplarda ve kontrol grubu olmadan yapılan araştırmaları yansıtmaktadır.
KUPA TEDAVİSİ ZARARLARI
- Kanama: Kan sulandırıcı ilaç alanlar dikkat etsinler.
- Temizlik: Yara ya da enfeksiyon olan bölgelere uygulanamamalıdır.
- Cilt üzerinde kabuklanma: Sedef hastalarında eri üzerinde kabarıklıklar artabilir.
- Tıkalı damar üzerine yapılmaması önerilir. Şah damarı üzerinde yapılan bir kişide felç gözlenmiştir.
SONUÇ
Ağrı için kupa tedavisi uygulanabilir. Bütün alternatifleri gibi kalıcı değil geçici rahatlama yaratır. Altta yata sorunlara bir etkisi yoktur.
KAYNAKLAR
Abdullah M N Al-Bedhah, Ibrahim S Elsubai , Naseem Akhtar Qureshi , et al. The medical perspective of cupping therapy: Effects and mechanisms of action. J Tradit Complement Med. 2018 Apr 30;9(2):90-97.
Markowski A, Sanford S, Pikowski J, Fauvell D, Cimino D, Caplan S. A pilot study analyzing the effects of Chinese cupping as an adjunct treatment for patients with subacute low back pain on relieving pain, improving range of motion, and improving function.J Altern Complement Med. 2014 Feb;20(2):113-7.
İstanbul, 18.Nisan 2021
ANAHTAR:
kupa tedavisi,sağlık,hacamat,hacamat tedavisi,doktor,sırt ağrısı,bel ağrısı,show tv,bel,trt,hacamat tedavi
