GANDHİ VEGAN
Gandhi denilince akla ‘’şiddete başvurmadan direniş; pasif direniş ve açlık grevi’’ akla gelir. Hayatı boyunca şiddete karşı duran Gandhi bir cinayete kurban gitmiştir. Bu tarihin en acı noktalarında biridir. Müslümanlar ve Hintilier arasındaki şiddete çözüm aramak için açlık grevi yapmasına karşın o şiddetin içinde ölmüştür. Kendisine Tagore tarafından verilen Mahathma adı ‘’yüce ruh’ anlamına gelmektedir.
Gandhi onsekiz yaşında hukuk okumak için İngiltere’ye gitmeden önce annesi ona ‘’alkol, et ve kadınlardan uzak durması ‘’ için yemin ettirmiştir. Gandhi 13 yaşında 14 yaşındaki bir kızla evlendirilmiştir. Baba da olmuştur.
İngiltere’de diğer Hintlilerin önerilerine karşın et ve alkolden uzak durmasına karşın dans dersleri almayı ihmal etmemiştir.
Londra Vejetaryen Derneğine katılmıştır. Bu dernekte sonradan West Ham United futbol kulübünü kuracak Arnold Hills ile çalışmıştır.
Gandhi o yıllardan itibaren tamamen vejetaryen bir hayat sürdürmeye başlamıştır. Gandhi Hindu inanışının yanında Londra yıllarda etkili olmuştur. Vejetaryenliğin Ahlaki Boyutu adlı bir kitap da yazmıştır. O dönemde yumurta ve sütten de uzak durmuştur.
Hndistandaki yıllarında ise mümkün olduğu kadar en ucu v en zahmetsiz şekilde pişirilen ve daha çok ham yiyecekler yemek gibi bir alışkanlık edinmiştir. Bir dönem sadece taze ve güneşte kurutulmuş meyveler yemiştir. Sağlı açısından doktorlar tarafından uyarılınca ‘’ keçi sütü’’ içmeye başlamıştır. Genel inanışına göre tüm dünyevi zevklerden mahrum kalacak şekilde İngiliz kumaşlarına karşı yürüttüğü direniş için kendi yaptığı ipliklerden dikilmiş kumaşlardan neredeyse çıplak sayılabilecek elbiseler giydiğini de biliyoruz. Bu dönemde bir Londra ziyaretinde soğuk için kendisine zorla bir palto giyindirilmiştir. Bizdeki bir lokma ekmek ve bir hırka inanışına benzer bir yaşa sürdürmüştür. Kendisinin dünyevi zevklerden uzak kalmasını sağlamak için istekerli karşısında utandığında 38 yaşından sonra karısı ile olan ilişkisini de sonlandırmıştır. Hatta kendini test etmek için kadınlar ile beraber uyumuş ve kadınlar tarafından yıkanmasına izin vermiştir. Tüm bunları arzularını frenleyebilmek için yapmıştır. Brahmacharya felsefesi ile cinsellikten ve yemekten uzak durarak ruhunu saflaştır
maya çalışmıştır. Bu deneyleri kendi çalışma arkadaşları arasında tepki yaratmış ve bir kısmı da istifa etmişlerdir.
Gandhi’nin bu dönemde sıkı bir şekilde kan tetkikleri ve EKG dahil sağlık kayıtları da tutulmuş ve yayınlanmıştır.
Gandhi Plörezi (akciğer zarı iltihabı), Hemoroid ve Apandisit geçirmiştir. Uzun süren kabızlık dönemleri olmuştur. Mümkün olduğu kadar ilaç kullanamamaya gayret etmiştir.
Apandisit için ameliyat da olmuştur. İlerleyen yaşı ile tansiyonu 17-18’e kadar çıkmıştır. Gandi bunu da her gün sarımsak yiyerek çözmüştür. Kayıtlara göre sarımsak ile uzun sürede tansiyonu kabul edilebilir düzeylere gelmiştir.
ORUÇ VE AÇLIK GREVLERİ
Annesinden ve inanışında gelen kültür içinde aralıklı olarak sürdürdüğü oruçlarını daha sonra siyasi açlık grevlerine çevirmiştir. İngilizlere karşı yürüttüğü açlık grevlerinde hükümet basında onun fotoğraflarını çıkmasını engellemiştir. Hapiste geçen yılar ile birlikte 14 defa en fazla 21 gün oruç ya da açlık grevi yapmıştır. Açlık grevinde sadece su ve aralıklı olarak limonlu ve ballı su içmiştir.
Gandhi genelde 50 kilonu altında bir düzeyde kilosunu korumuştur. Son kilosu 48,7’dir.
Gandi’nin yaptığı açlık grevlerine çok halsiz düşmesine karşın günlük işlerini yatakta da olsa sürdürmüştür. Gandhi günlük çalışmasında üç öğün yemek yemiş, ev işlerine yardım etmiş ve arkadaşları ile beraber çalışmıştır.
Gandh’nin sağlık konusunda uyguladığı bir diğer prensip ‘’yürüyüş’’ olmuştur. Çocukluk çağında ve İngiltere’de hep yürümüştür. Okula her gün 45 dakikalık bir yolda yürüyerek gitmiştir. Gandhi günde ortalana 18 kilometre yürümektedir. Sabahları beş buçukta ve yatmadan bir saat yürüme alışkanlığı edinmiştir.
Ünlü tuz yürüyüşünde 490 kilometre yürümüştür. Bir hesaba göre dünyanın çevresini iki defa dolaşmıştır.
Düzeli olarak yoga yapmış, çeşitli yağlar ile masaj yaptırmış, yöresel bitkisel çaylardan içmiştir. Soğuk su ile yıkanmak ve ağrı için buz tedavisi uygulamak gibi alışkanlıkları olmuştur.
Sonuç olarak sağlıklı bir yaşam sürdüğünü söyleyebiliriz.
Balram Bhargava, Rajni Kant. Health file of Mahatma Gandhi: His Experiments with Dietetics and Nature Cure. Indian J Med Res. 2019 Jan; 149(Suppl 1): S5–S23.
