Kalp krizi belirtileri ve erken uyarı işaretleri konusuna başlamadan göğüs ağrısı konusunda daha önce hazırladığım videoyu izlemenizi öneririm. Her göğüs ağrısı kalp krizi demek değildir. Bu tip ağrıların büyük kısmı göğüs kafesindeki sağlam kas yapılarına bağlıdır. Hemen endişeye kapılmayın.
Ben size kalp krizi belirtilerinden erken saptanabilecek beş tanesini anlatacağım. Bunları erken uyarı işaretleri olarak görebiliriz.
Temel erken belirtilerin en az 1 ay önce başladığı ve genelde ‘’ bir yılık süreç içerisinde ‘’ olduğu görülmüş. Norveç’te yapılan 533 kalp krizi geçiren hastada yapılan çalışmada bunlar görülmüş.
Ama önce size Jean Mc Sweeney ile tanıştırayım kendisi Arkansas Üniversitesinde tam da bu konuda ama özellikle kadınlarda kalp krizi belirtilerinin erken saptanması konusunda çalışan bir hemşirelik profesörüdür. Sadece kadınlara yönelik çalışmaları nedeni ile 2018’de Üniversite tarafından kendisine bir madalya verilmiş.
1.YORGUNLUK
En önemli erken belirti ve uyarı işaretidir. %62 hasta kalp krizinden önce yorulduklarını söylerler.
Ailesinde 45 yaşında erkek çalıştığı mobilya atölyesinde malları taşırken önceden olmadığı kadar yorulduğunu fark ediyor. Oruç olduğundan diye önemsemiyor ama ramazan ve bayram geçmesine karşın yorgunluğunda bir azalma olmuyor.
İyi uyamadığı ve yeteri kadar dinlenmediğini düşünüyor. Hatta akşamları erken yatıyor. İyi bir uyku uyuyor. İşe gidiyor ama değişen bir şey yok. Genç ve sağlıklı olduğundan kendisine konduramıyor. Yorgunluğunu iş arkadaşlarından ve ailesinden saklıyor. Eskiden saat beşe kadar hiç yorulmadan çalışırken iki üç kez mola vermek zorunda kalıyor. Bir gün sabah işe erken gittiğinde kimse yokken çalışmaya başlıyor. Yorgunluk hissi ve ardından mide bulantısı oluyor. Elinizyüzünü yıkıyor. O sırada arkadaşları geliyor. Onların gelmesinden beş dakika sonra şiddetli bir göğsü ağrısı başlıyor. İş yerinin arabası ile hastaneye götürülürken yolda bilincini kaybediyor. Acile geldiğinde kalbinin durduğu anlaşılıyor. Kalp masajı ve ardından defalarca elektroşok sonrasında kalbi çalışıyor. Acilen anjiyoya alınıyor. Sağ koroner damarında %100 tıkanma saptanıyor. Acilen stent ile açılıyor ama değer damarlarında da önemli darlıklar olduğu saptanıyor. Ameliyat kararı alınıyor. En şanslı olduğu konu ise kalbinin durmasına rağmen beyin hasarı olmuyor. Fakat o kadar elektro şok yapılmış ki göğsünde yanıklar oluyor. Bir hafta sonra ameliyat oluyor. 3 damarına bypass sonrasında evine dönüyor.
- OMUZ VE SIRT AĞRISI
Hastaların %53’ünde sol omuzda ve sırtta bir yıl içinde ağrı saptanmış.
56 yaşında bir erkek, havalimanında taksi şoförü sol omzunda aralıklı hafif bir ağrı hissediyor. Mevsim kış olduğundan pencereden üşüttüğünü düşünüyor. Geçmeyince Fizik Tedavi Doktoruna gidiyor. Fizik hareketlerine başlıyor ama yakınmaları geçmiyor. Hatta yanına sıcak su torbası alıp arada omzuna koyuyor. Havalar ısındıktan sonra geçer diye düşünüyor. Bir yaz sabah erken saatlerde yolcunun bavullarını bagaja koyarken sol omzundaki ağrı göğsüne yayılıyor. Arkadaşları havalimanı ambulansı ile onu hastaneye kaldırıyorlar. Anjiyo oluyor ve sol ana damarında darlık saptanıyor acilen ameliyata aldık. Çok şükür o da iyileşip sağlığına kavuştu.
3.GÖĞÜS AĞRISI
Göğüs ağrısı kalp krizi geçiren hastaların %45’inde bir yıl içinde tespit edilmiş.
48 yaşındaki lise öğretmeni ders anlatırken göğsünün sol tarafında ağrı olduğunu fark ediyor. Özellikle yemek sonrasında olduğu için fazla yediğini düşünüyor. Bilinen bir hastalığı olmadığı için rahat davranıyor. O ders dönemini o şekilde geçiriyor. Yaz tatili gelince memlekete gitmek için otogarda beklerken göğüs ağrısı artıyor. Yakınları tarafından hastaneye getirildiğinde kalp kriz geçirdiği anlaşılıyor. Acilen anjiyoya alınarak damarlarından bir tanesine stent takılıyor. Durumu atlatıyor.
- KOL AĞRISI
% 38 Oranında erken belirti olarak görülür.
63 yaşında emekli hasta asansörsüz 4.kattaki evine çıktıktan sonra kolunda ağrı olduğunu fark ediyor. Taşıdıklarında olduğunu düşünüyor. Normal zamanda ağrısı yokken eve geldiğinde ağrı olduğundan yakınlarına bahsediyor. Ağrı az da olsa evde de devam diyor. Evde buluna kremlerden sürüyor. Birkaç ay devam eden bu yakınması için yakınlarının doktora gitme teklifini reddediyor. Bir akşam yemek sonrasında şiddetli koldaki ağrı göğse yayılıyor. 112 ambulans çağrılıyor ambulans gelene kadar durumu kötüleşiyor. Sağlık ekipleri geldiğinde kalp ve solunumun durduğu anlaşılıyor. Orada yapılan kalp masajına cevap vermeyince hayatını kaybediyor.
- NEFES DARLIĞI
% 33 oranında erken belirti olarak görülür.
52 yaşında elektrik ustası inşaatlara tesisat döşerken çıktığı merdivenlerde nefes darlığı çekmeye başlıyor. Sigara ve kiloya yoruyor. 2 ay büyük bir inşaatta çalışmaya devam ediyor.
İnşaat işleri bittiğinde ailesi ile memlekete gidiyor. Köyde tarlaya gittiğinde nefes darlığının devam ettiğini görüyor. Bunun üzerine memleketindeki hastaneye gidiyor. EKG’de görülen değişiklikler sonucunda anjiyoya alınıp stent takılıyor.,
Beş tane belirtiye ekleyebileceğimiz bir farklı olarak kadınlarda görülen uykusuzluk dikkatimi çekti. Bu belirtinin görülme oranı da %47 olarak bulunmuştur. Bu tip bir belirti erkeklerde saptanmamış.
Bu öykülerden sonra şunu da eklemeliyiz.
Özellikle şeker hastalarında ve kadınlarda herhangi bir belirti vermeden ilk defa da kalp krizi olabilir. Buna ‘’sesiz kalp krizi ‘’ adı verilir. Yani bu belirtileri bilin ama çevrenizde özellikle şeker hastası olan ve uzun süreden beri insülin kullananları kalp kontrolüne yönlendirin. Eğer kataraktları varsa büyük olasılıkla şikayetleri olmasa bile kalp damarlarında tıkanıklık görülecektir.
Kıssadan hisse ailede kalp hastalığı, sigara, şişmanlık, şeker hastalığı, kolesterol ve tansiyon yüksekliği varsa düzenli olarak kontrol yaptırın.