- Çok sayıda hastanın kullandığı kan sulandırıcı ilaçlar son yıllarda giderek gelişti ve çoğaldı bu sunumda sizlere hızlı ve özet bilgiler aktaracağım. Hem klasik ilaçlar hem de yeni ilaçlardan bahsedeceğim.
- Koagulasyon pıhtılaşma, trombus pıhtı demektir. Trombolitik ise pıhtıyı eriten demektir. Bunları da başta söylemeliyiz.
- Temel olarak kan sulandırıcılar;
- Atrial Fibrilasyonda Felçten korunmak,
- Derin Ven Trombozunda koruma ve önleme
- Pulmoner Emboli
- Kalp Damar Hastalıklarında korunma için kullanılır.
- Kan sulandırıcı denilen ilaç grubu aslında kendi içinde üç alt gruba ayrılır. Bu ayırım etki mekanizmalarına göre yapılır.
- İlk grup pıhtılaşma mekanizmasının faktörleri üzerine etkisi olan ANTIKOAGULAN gruptur.
- İkinci grup pıhtılaşma hücreleri yani trombositlerin fonksiyonlarını engelleyen ve birleşip, pıhtı oluşturmalarını durduran ilaçlardır. Bunlara da ANTITROMBOTİK ilaçlar denir.
- Tüm bu ilaçlar. Kanamaya neden olabilir.
- ANTIKOAGULANLAR
- COUMADIN
,
Ağızdan alınan etken maddesi Warfarin olan bir antikoagulandır. Kogulasyondaki bazı faktörleri inhibe eder.
Atrial fibrilasyon yaşlılarda görülen bir ritim sorunu ve mekanik kalp kapaklarında esas olarak kullanılır. Etkisi geri çevrilebilir. Etkisi ise 24-36 saat içinde çıkar.
Ucuzdur. Fakat dozunun etkisine göre ayarlanması gerekir. Sık test yaptırmak gereklidir. Bazı yiyeceklerden etkilenir. Hangi yiyeceklerden etkilendiğini başka bir videoda anlatmıştım. Ona da bakınız. Bu olumsuz etkilerden dolayı yeni ilaçlar bu gruptan çıkmıştır. Bunlara yeni nesil antikoagulanlar adı verilir. Önemli avantajları vardır.
Yeni Nesil Kan Sulandırıcılar;
1.Etkileri hızlı başlar ve etkinlikleri yüksektir
2.Besinler ile etkileşim daha azdır.
3.Teste gerek duymazlar,
- Böbrek Yetmezliği olanlarda kısıtlı kullanımı vardır.
- Etkiyi izlemek zordur.
6.Tam olarak klinik kullanıma girmemiştir.
Bunun yanında olcusuzluklarını da not etmeliyiz. En önemlisi; antidotları yoktur elimizde etkiyi geri çevirecek bir ilaç yoktur.
- DABIGATRAN/PRADAXA
Koagulasyon faktörlerinden Xa engeller. Coumadin yerine sadece atrial fibrilasyonda kullanılması için geliştirilmiştir. 75-110 ve 150 mg dozları vardır. Teste gerek yoktur. Koruyuculuğu etkindir. Doza bağlı kanamalarda artış görülmüştür. Dozu böbrek fonksiyonlarına göre ayarlanmalıdır. Coumadine göre pahalıdır. 60 kapsül 110 mg 246 TL’dir. Bu yüzden sigorta tarafından belli koşullarda karşılanmaktadır.
3.RIVAROXABAN/XARELTO
Dabigatrandan farklı olarak Derin Ven trombozu denilen bacak toplardamarlarındaki pıhtı içinde kullanılır. Uzun dönemde korunma içinde önerilmektedir. Coumadin’den aşağı değildir. Dabigataran ile beraber Coumadin’e alternatif olarak yeni nesil antikoagülanlar adı altında üretilmişlerdir. Teste gerek yoktur. Benzer şekilde pahalıdır. 10 mg tablet olarak satılmaktadır.
4.APIXABAN/ELIQUIS
Dabigatran, Rıvaraxaban ile birlikte en son üretilen ilaçtır. Felçlerin önlenmesinde aspirinden daha etkilidir. Atrial Fibrilasyonda biraz daha olumludur.
Pradaxa, Xarelto ve Eliquis uygulamaya coumadin kadar yerleşmemişlerdir. Bunun iki sebebi vardır. Birincisi pahalı olmaları diğeri de henüz tam anlamı ile kullanım önerilerin netleşmemesidir. Bu konuda çalışmalar devam etmekte olup yakın zamanda fiyatlarında düşmesi ile birlikte kullanımı yaygınlaşacaktır.
Özellikle Pradaxa ve Xarelto Amerika’da kanama nedeni le çok yüksek tazminatlara mahkûm olmuşlardır. Bu tazminatlar yönlendirici reklamların kanama konusunda yeterli uyarı yapmadığı için verilmiştir.
Peki, bu ilaçların etkilerini nasıl karşılattırabiliriz. Akılda kalması için rakamları sıralayalım.
- Coumadin ile 109 hasta,
- Pradaxa ile 78 hasta,
- Xarelto ile 88 hasta,
Eliquıs ile 87 hasta tedavi edilmelidir. Pradaxa önde görünmektedir.
Buna karşın Pradaxa’da 150 mg ile coumadine yakın kanama görülmüştür. 110 mg daha güvenli görünmektedir.
Hem korunma hem de kanama oranları Coumadine göre daha iyidir.
Şimdi gelelim ikinci grubumuza pıhtılaşma hücreleri olan trombositlere karşı çalışan ANTITROMBOTİK ilaçlara ve özellikle kalp damar tıkanıklıklarında kalp krizi , balon ve stent uygulamalarında yaygın kullanılmaktadır. Bu ilaç grubu genelde aspirin ile birlikte ikili olarak beraber kullanılır.
1.CLOPIDOGREL/PLAVIX
Etkisi geç çıkar ve yararı sınırlı olarak düşünülmektedir. Özellikle göğüs ağrısı ile gelen hastalara anjiyo işlemi öncesinde yükleme (yüksek doz) kullanılarak etkinin geç başlamasına çözüm bulunmuştur. Piyasada kullanımı en yüksek ilaçtır. Ayrıca bypass ameliyatı geçirenlerde de kullanılır.
2.PRASUGREL/EFFIENT
Bu ilaç felç ve geçici iskemik atak geçirenlerde, 70 yaş üzerinde 60 kg altında ve kalp damarlarında tıkanıklıklar anjiyografik olarak bilinmiyorsa kullanılmaz.
Kullanımda ise genelde kalp krizi ile gelen hastalara anjiyo yapılmadan önce aspirin ile birlikte verilir.
3.TIKAGRELOR/BRILANTA
Gurubun en pahallı ilacıdır. 292 TL’dir. Plavixe göre daha üstündür. Beyin kanama riskleri benzerdir. Buna karşın nefes darlığı, ventirküler aritmi ve kalp duraklaması gibi ciddi yan etkiler de görülmüştür.
Uygulamada anjiyo öncesinde aspirin ile birlikte Brilanta ve Effient beraber kullanılır.
Aspirin ile birlikte son gruptaki ilaçlar balon ve stentler ile birlikte bypass’da kullanılan greftlerin açık kalması için kullanılmaktadır.
Bu ilaçları doktorunuzun kontrolünde kullanmanız gerekmektedir.
