Dondurmanın içinde ne var?

Sıcak bir yaz gününde hatta kışın kim? dondurmaya hayır diyebilir.

Ben de itiraf ediyorum uzun bir aradan sonra bilinen bir markanın meyveli dondurmasını aldım dolaba koydum. Akşam dondurmayı çıkarttığımda görünüm olarak dondurmanın şeklinin bir garip olduğunu gördüm. İlk lokmayı aldıktan sonra bozuk olduğunu fark ettim. Sonra iade etmek için dolaba tekrar geri koydum. Sabah dondurmayı geri götürmek için dolabı açtığımda dondurmanın şeklinin buraya resmini koyamayacağım şekil olarak berbat bir hale dönüştüğünü gördüm. Acayip geometrik şekillere bürünmüş bir buz yığını haline dönüşmüş.  Sonuçta dondurmaları sakladıkları dolabın bozuk olduğu ortay çıktı. Yenisini verdiler ama onu yerken bile aklıma bir kurt düştü. Bende bu dondurmanın içinde ne var diye arkasına baktım. Biraz araştırdım bakın neler buldum. Dondurmayı da sıcakta bıraktım kısa bir sürede eridi neredeyse 500 gramın onda biri kadar bir kırmızı renkli sıvıya dönüştü. Üstelik renkli sıvı sudan da ayrıştı.

Kutunun arkasında yazan içindekiler yazısını büyüteç ile okudum. Tatminkar bir açıklama olmadığını gördüm. Yani içinde ne olduğu biraz geçiştirilmiş.Net bilgiler yoktu.

Dondurmanın tam ticari ismi önemli değil ama tanımlaması ilginç yani diyorlar ki bu aslında dondurma değil. Dondurma hiçbir yerinde yazmıyor!

Yoğurtlu Bitkisel Yağlı Sütlü Buz: ENDÜSTRİYEL DONDURMANIN tanımı böyle yapılmış.

İçindekiler:  Karışık meyve sosu: %29, Karışık meyve parça sosu: %9 

Su, yoğurt (süt ürünü)%16 Şeker, Glikoz früktoz şurubu (NİŞASTA BAZLI ŞURUP). Bitkisel yağlar değişik miktarlarda Hindistan cevizi, palm

Karadut püre (%3), Böğürtlen püre, Peynir altı suyu tozu (süt) Yağsız süt tozu

Çilek parça % 1,4, Süt proteini, Ahududu parça (%1), Vişne püre (%1)

Kıvam arttırıcılar (guar gum, keçiboynuzu gamı,  Selülöz Gam, Karragenan,

Ksantan gam). Renklendirici antosyaninler, , Asidik düzenleyiciler (sitrik asit, malik asit), Emulgatör (yağ asitlerinin mono ve digliseridler)

Listenin sonunda da şöyle bir ifade var.

İZ MİKTARDA (ÇOK, ÇOK AZ: BELİRSİZ) FINDIK, FISTIK, BADEM ÇEŞİTLERİ, CEVİZ, SOYA LESİTİNİ, BUĞDAY PROTEİNİ, SUSAM YAĞI VE YUMURTA İÇEREBİLİR.

Yani içerebilir de, içermeyebilir de? Bu nasıl iş anlamadım.

İşin özeti yuvarlak bir takım laflar ile içerik yazmışlar.

Bu yazıları ben büyüteç ile okudum.

Aslında sadece süt ve doğal meyveler ile yapılması gereken besleyici dondurma mükemmel olur. Son 20 yılda kişi başına dondurma üretimi 10 kat artmış. 2 Milyar dolarlık bir pazardan bahsediyoruz.

Bu ufak yazılar ve yuvarlak lafların içinde saklanan gerçekler nelerdir.

Bu arada Türkiye’de hiçbir endüstriyel dondurmanın ‘’HELAL SERTFİKASI’’ olmadığını söyleyelim. Anadolu’daki bazı dondurmacıların helal sertifikası var.

1. Endüstriyel dondurmanın içinde süt değil süt tozu var.
2. Şeker açısında inanılmaz bir miktar söz konusudur. En kötü tarafı ise bunu gerçek şeker değil Nişasta Bazlı Şeker olması. Oran ise belirsiz. Yenile miktarın ötesinde NBŞ tek başına bir diyabet tuzağı. AB’de % 18 olan oran bizde uzun süre % 25 düzeyindeydi çok yeni %18’e düşürüldü. Yani yarım kiloluk bir dondurma paketinde 90 gram şeker var.
3. Kıvam arttırıcılar diğer bir tehlike: guar gum, keçiboynuzu gamı, Selülöz Gam, Karragenan, Ksantan gam diye sıralanan listede selloz gamı diye ne düğü belirsiz bir tanım var. Burada kullanılan metilselülöz denile maddenin aslında bir tehlikeli bir formaldehit türevi olduğun biliniyor. Bu kanserojen bir maddedir. Kıvam derken az miktarda da olsa süt tozu ve su ile birleşince hacim olarak büyük bir artış sağlanmakta ve iddialara göre içine havada basılarak dondurulmakta böylece ağırlık arttırılmaktadır. Karregan ise kansere neden olan klorihidridine dönüşebilmektedir.
4. Bademli meşhur dondurmalar var. Formaldehit akrabası Benzaldehid’in badem aroması için kullanıldığını biliyor muydunuz?
5. Mono ve digliserid ise trans yağlardır ve sizin için uygun değildir. Ayrıca bu yağların kökeni konusunda bir bilgi de yoktur.
6. Yumurta içerebilir diye bir ifade var ya onu altındaki gerçek ise yumurta yerine ‘’DİETİLEL GLİKOL’’ kullanılıyor. Yumurta tadı veriyor. Bu madde antifriz ve boya çıkartmada kullanılıyor.
7. Peki, meyve aromaları için kullanılabilen maddelere bir bakalım:

• Piperonal aslında bit ilacı: Vanilya tadındadır.
• Etil Asetat, Ananas,
• Aldehid C17: Kiraz, böğürtlen
• Buteriladehid Fındık
• Benzil asetat: Çilek
• Amil asetat: Muz tadı için kullanılıyor.

Doğal dondurmadan güzeli yoktur. Mahalle dondurmacınızdan şaşmayınız. Dondurmam Gaymak filime saygılar.

KAYNAK

Angayarkanni R, Sridevi G, Mohanambaal B, Nagaura B, .A Perilous Consequence of Ice-cream. International Journal of Scientific & Technology Research, 2019:8: 824-9.